Operator CNC, programista CNC – praca, zarobki, jak zostać?

Programowanie i obsługa maszyn CNC to umiejętności coraz częściej poszukiwane przez pracodawców z branży przemysłowej, co widać po rosnącej liczbie ogłoszeń o pracę. Uważa się, że operator CNC i programista CNC to perspektywiczne zawody, dające stabilną pracę i możliwości rozwoju. Według barometru zawodów prognozującego zapotrzebowanie na pracowników, w Polsce w wielu powiatach istnieje deficyt specjalistów z uprawnieniami do obsługi maszyn sterowanych numerycznie (CNC).

W tym artykule poruszamy następujące kwestie:

Czym jest technologia CNC?
CNC w Polsce - praca
Najpopularniejsze stanowiska pracy związane z maszynami CNC
Programista CNC - zakres obowiązków
Technolog CNC
Praca operatora CNC – co robi?
Wymagania pracy w zawodzie operatora CNC
Operator CNC - ile zarabia?
Gdzie szukać pracy jako operator CNC?

Zobacz więcej

Czym jest technologia CNC?

Technologia CNC (Computerized Numerical Control) to wykorzystanie komputera do zarządzania procesem wytworzenia elementu o określonym kształcie. W praktyce chodzi o wycięcie określonego, nierzadko skomplikowanego kształtu z dowolnego materiału - m.in z metalu, drewna czy tworzywa sztucznego.

Układ sterowania numerycznego to ogromna precyzja oraz możliwość stworzenia nawet bardzo skomplikowanego kształtu, a dzięki temu, że nie ma w nim miejsca na ludzkie błędy, produkt może być seryjny i identyczny. To dlatego pracodawcy coraz częściej inwestują w to rozwiązanie w swoich zakładach i poszukują specjalistów, którzy potrafią programować i obsługiwać maszyny CNC.

CNC w Polsce - praca

Barometr zawodów pokazuje, że najwięcej ofert pracy dla specjalistów CNC pojawia się na zachodzie oraz południu kraju - Dolny i Górny Śląsk to zagłębie zakładów wykorzystujących tę technologię. Dużo ofert pracy w CNC pojawia się w takich miastach jak Wrocław i okolice, Katowice, Kraków, Rzeszów, Mielec, Warszawa, Łódź, Poznań, Gdynia, Poznań, Lublin, czy Radom.

Najpopularniejsze stanowiska pracy związane z maszynami CNC

Praca przy maszynach CNC odbywa się na kilku poziomach. Specjaliści z tej dziedziny najczęściej pracują na stanowiskach: programistów, technologów i operatorów, tokarzy, frezerów, kierowników produkcji oraz serwisantów. Na czym polegają ich obowiązki i stawiane przed nimi zadania?

Programista CNC - zakres obowiązków

Jest odpowiedzialny za przygotowanie programu dla maszyny, który umożliwia wykonanie elementu w sposób prawidłowy oraz optymalny technologicznie. Musi znać zasady obróbki różnego rodzaju materiałów, ograniczenia sprzętowe maszyny, na jakiej pracuje i być w stanie – mając wytyczne dotyczące detalu - przygotować odpowiednie oprogramowanie dla maszyny. Choć zazwyczaj programista CNC nie zajmuje się wykonywaniem komponentu, to z reguły jest w stanie poradzić sobie z takim zadaniem. Program tworzy się w języku G-code.

Większość programistów CNC zarabia w Polsce 4000 – 6500 zł brutto plus premie. Zarobki na tym stanowisku zależą w dużej mierze od wielkości firmy, jej kapitału oraz doświadczenia pracownika. Programiści CNC pracują też chętnie za granicą, gdzie zarobki są minimum dwukrotnie wyższe.

Technolog CNC

Ta osoba zajmuje się doborem technologii obróbki, narzędzi i parametrów. Chodzi o to, by przygotować proces w sposób optymalny, który nie doprowadzi do nadmiernego zużycia maszyn oraz narzędzi oraz zoptymalizować cały proces obróbki skrawaniem z użyciem maszyn. Od technologa maszyn CNC wymaga się przeważnie zarówno umiejętności programowania (przynajmniej w określonym zakresie) jak i tego, by potrafił obsługiwać i serwisować maszyny.

Praca operatora CNC – co robi?

Operator maszyn CNC zajmuje się pełną obsługą obrabiarki. Nie odbywa się to jednak ręcznie, tak jak w przypadku zwykłej frezarki lub szlifierki, a za pomocą panelu sterowania.

Operator obrabiarek sterowanych ustawia maszynę, kalibruje ją, prowadzi nadzór nad całym procesem wykonywania przez nią elementów i kontroluje ich jakość wykonania poprzez sprawdzenie gotowego detalu ze wzorem lub rysunkiem technicznym. Ta bieżąca kontrola pracy maszyny jest bardzo ważna, bo w przypadku jakiegokolwiek błędu, dokładność toczonych czy frezowanych elementów spadnie, co naraża firmę na duże straty. Często to operator musi też umieć dobrać materiał oraz tworzywo do obróbki (choć formalnie powinien to robić technolog). Niekiedy ogłoszenia o pracę mocniej precyzują oczekiwania, zawężając je do określonych typów urządzenia takich jak frezarka, tokarka czy szlifierka CNC.

Zakres obowiązków na tym stanowisku może również obejmować konserwację maszyny i dbanie o jej bezawaryjność. Dokładny zakres zadań zależy już od firmy, stanowiska, rodzaju maszyny oraz wymagań produkcji.

Warto mieć jasność, że na tym stanowisku nie programuje się maszyny, a jedynie wywołuje lub wybiera odpowiedni program, który już wcześniej został wprowadzony do systemu.

Wymagania pracy w zawodzie operatora CNC

Praca operatora maszyn CNC wymaga posiadania praktycznych umiejętności obsługi maszyny sterowanej przez komputer, dlatego najczęściej w ogłoszeniach o pracę wymaga się doświadczenia w pracy na tym stanowisku. Poza deklaracją zatrudnienia i doświadczenia, pracodawcy oczekują formalnego potwierdzenia kwalifikacji, czyli certyfikatu ukończenia specjalistycznego szkolenia.

Istnieje wiele różnych systemów sterowania, dlatego niektórzy pracodawcy oczekują doświadczenia w pracy z obrabiarkami stosującymi określony rodzaj sterowania (np. Siemens, Fanuc, Traub, Powermill).

Niektórzy pracodawcy decydują się na rekrutację kandydatów na operatów CNC bez doświadczenia. Wówczas wystarczy być absolwentem szkoły o kierunku ślusarz lub tokarz lub posiadać doświadczenie w obsłudze maszyn produkcyjnych (niekoniecznie CNC) i posiadać podstawową wiedzę z zakresu czytania rysunku technicznego.

Czy praca operatora CNC to zawód dla mnie?

Jeśli jesteś osobą dokładną i uważną, która łatwo zauważa szczegóły i detale. Interesuje Cię technika i mechanika - np. lubisz matematykę, masz wyobraźnię przestrzenną i chcesz mieć pracę, w której powstaje fizyczna, konkretna rzecz, która jest realnie przydatna, to może to być praca dla Ciebie. Przed dokonaniem wyboru warto jednak zapoznać się z warunkami pracy.

Warunki pracy na produkcji dla specjalistów CNC

Decydując się na pracę operatora CNC, trzeba mieć świadomość tego, że niektóre firmy mogą oczekiwać gotowości do pracy zmianowej, w tym również w systemie zmianowym, czy w weekendy. W wielu zakładach praca odbywa się w trybie ciągłym, a przestoje w produkcji byłyby zbyt kosztowne. Z tego względu mogą też zdarzać się nadgodziny wynikające ze zwiększonego zapotrzebowania na określone elementy bądź z braku wykwalifikowanej kadry.

Jednocześnie duża część firm z tej branży to zatrudniające wiele osób zakłady przemysłowe. Pracodawcy oferują, poza wynagrodzeniem i premiami szereg różnych dodatkowych benefitów i dodatków pozapłacowych, takich jak prywatne ubezpieczenie medyczne, karnet sportowy i rekreacyjny, szkolenia, nieoprocentowane pożyczki, czy dopłaty do posiłków. W dużych firmach pracowników zatrudnia się w oparciu o umowę o pracę z pełnymi składkami. Zatrudnienie może też odbywać się za pośrednictwem agencji pracy, takiej jak Trenkwalder.

Czy praca jako tokarz czy frezer CNC jest niebezpieczna?

Jeśli odbywa się zgodnie z zasadami BHP, to obsługa tokarki i frezarki CNC czy jakiejkolwiek innej maszyny tego typu, nie niesie żadnych zagrożeń, ale jest to jednak praca przy maszynach na produkcji, a to oznacza:

hałas,
możliwe narażenie na zapylenie,
ryzyko pracy przy niedostatecznym oświetleniu lub w określonej pozycji.

Może to być również praca dość monotonna, w której jednak trzeba cały czas zachowywać uważność.

Operator CNC jaki kod zawodu?

W klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy jest to kod 722308, którego pełna nazwa brzmi Operator obrabiarek sterowanych numerycznie. W praktyce jednak – zarówno w mowie potocznej jak i ogłoszeniach o pracę stosuje się skrót CNC.

Operator CNC - ile zarabia?

W zależności od regionu, wielkości firmy zatrudniającej oraz od poziomu kwalifikacji i doświadczenia kandydata wynagrodzenie na tym stanowisku, według raportów płacowych waha się pomiędzy 4000 zł brutto na pozycji młodszego specjalisty po 6500 zł brutto dla starszego specjalisty. Jakkolwiek stawki w tej branży mocno się zmieniają, bo popyt na pracowników obróbki CNC rośnie. Do wynagrodzenia podstawowego dochodzi często premia.

Oczywiście znacznie wyższe są zarobki operatora CNC za granicą. Najczęstsze kierunki emigracji dla operatorów CNC to Niemcy, Holandia, Norwegia i Francja. Wynagrodzenie w tych krajach to widełki od 2000 do 3000 euro miesięcznie. Co ciekawe, nie zawsze wymagana jest znajomość języka obcego, a to oznacza, że do pracy jako operator CNC w Niemczech czy w Holandii często wystarczy jedynie poświadczenie kwalifikacji zawodowych.

Aktualne dane na temat tego, ile zarabia netto operator CNC za granicą i w Polsce można też uzyskać na forach i grupach poświęconych tej branży.

Czy warto robić kurs na operatora CNC?

Aby zostać operatorem CNC konieczne jest ukończenie szkolenia. Dla osób, które chciałaby związać swoją karierę z firmą produkcyjną, a jednocześnie szukają takiego obszaru zawodowego, który będzie stabilny i w którym o znalezienie pracy będzie łatwo również w przyszłości, kurs operatora CNC może być strzałem w dziesiątkę. Wraz z rozwojem automatyzacji produkcji zapotrzebowanie na operatorów i ogólnie specjalistów CNC będzie rosło (i analogicznie pracy dla specjalistów ręcznych obrabiarek – tokarzy frezerów czy szlifierzy będzie mniej). Polska oraz kraje Europy zachodniej, nie mogą i nie chcą już konkurować płacami, dlatego kierunkiem rozwoju zakładów produkcyjnych jest automatyzacja. Tradycyjne maszyny są zastępowane takimi, które dzięki komputerowemu sterowaniu są bardziej precyzyjne i mogą pracować w trybie ciągłym. Konkurencyjności w przemyśle produkcyjnym bez maszyn CNC nie da się osiągnąć i dlatego jest to praca przyszłości.

Czy aby zapisać się na szkolenie operatora CNC trzeba spełniać określone wymagania?

Warunkiem formalnym jest wiek 18 lat. Pozostałe warunki zależą już od miejsca, które przeprowadza szkolenie. Z reguły wymagana jest podstawowa wiedza techniczna oraz znajomość obsługi komputera, niekiedy umiejętność czytania rysunków technicznych. Większość ośrodków szkoleniowych nie wymaga wykształcenia wyższego ani nawet średniego.

Wszelkie wymagania ośrodków szkoleniowych, które prowadzą szkolenia na operatorów CNC, są podawane na ich stronach internetowych.

Jak przebiega kurs zawodowy CNC?

Kursantom oferowana jest zarówno wiedza teoretyczna jak i praktyczna. Ilość godzin praktyki jest kluczowa, bo to ona najlepiej przygotowuje do przyszłej pracy. Zazwyczaj jest to od 30 do nawet 180 godzin.

Czy certyfikat, który otrzymam po zakończeniu kursu CNC jest honorowany za granicą?

Certyfikat wydany przez ośrodek szkoleniowy może nie być honorowany, ale mając za sobą szkolenie ma obrabiarki CNC, można zdawać egzamin TÜV Nord, czyli międzynarodowej organizacji certyfikacyjnej, której certyfikat jest honorowany w większości krajów.

Gdzie szukać pracy jako operator CNC?

Ogłoszenia o pracę na stanowisko Operator CNC i Programista CNC można znaleźć na wszystkich popularnych portalach pracy, bezpośrednio na stronach internetowych pracodawców lub w agencjach zatrudnienia takich jak Trenkwalder. Najczęściej firmy oferują zatrudnienie na podstawie umowy o pracę bezpośrednio w swoich zakładach, a rolą agencji zatrudnienia jest jedynie wsparcie pracodawcy w rekrutacji i selekcji kandydatów.