Pracownik
8 przywilejów dla pracujących ojców8 przywilejów dla pracujących ojców
8 przywilejów dla pracujących ojców

Trenkwalder

prawie 4 lata temu

9 min. czytania

Prawo pracy

8 przywilejów dla pracujących ojców

Pokolenie naszych rodziców nawet o tym nie myślało, a my dziś je mamy. To cały szereg uprawnień, które pomagają ojcom wspierać swoje partnerki w opiece nad dzieckiem. Ustawodawca przygotował ich naprawdę wiele. Aby w gąszczu przepisów nic wam nie umknęło, postanowiliśmy zebrać je wszystkie razem. Poznajcie je i korzystajcie.

Udostępnij ten artykuł

Na jakie przywileje może liczyć pracujący ojciec?

W tym artykule poruszamy następujące kwestie:

  1. Urlop okolicznościowy z tytułu urodzenia dziecka

  2. Urlop tylko dla ojca

  3. Prawo do części urlopu macierzyńskiego

  4. Urlop rodzicielski

  5. Prawo do korzystania z urlopu wychowawczego

  6. Zwolnienie od pracy z tytułu wychowywania dziecka do lat 14

  7. Obniżenie wymiaru czasu pracy

  8. Kiedy rodzic nie może być zatrudniany bez swojej zgody?

Urlop okolicznościowy z tytułu urodzenia dziecka

Jeśli twój potomek dopiero przyszedł na świat, należy ci się 2 dni urlopu okolicznościowego. Aby z niego skorzystać, wystarczy złożyć do pracodawcy pisemny wniosek wraz z aktem urodzenia dziecka. Choć ustawodawca nie określił dokładnie, w jakim terminie należy wykorzystać 2 dodatkowe dni, to dobrą praktyką jest, aby było to zaraz po narodzinach dziecka, a jeżeli później, to należy wskazać powód, dla którego tak się stało, (np. wyjście matki z dzieckiem ze szpitala w późniejszym terminie). Oczywiście za ten czas przysługuje pracownikowi 100% wynagrodzenia.


Urlop tylko dla ojca

Pierwsze tygodnie po urodzeniu dziecka to ‘domowa rewolucja’, podczas której matka niewątpliwie potrzebuje wsparcia partnera. Ustawodawca to przewidział, dając ojcom prawo do pełnopłatnych 2 tygodni urlopu ojcowskiego. Ojciec może go podzielić na dwie części, każda to pełny tydzień lub wykorzystać jednorazowo do czasu ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia. Nie może go natomiast nikomu oddać. Niewykorzystany przepada.

Pisemny wniosek o udzielenie tego urlop musi wpłynąć do pracodawcy nie później niż na 7 dni przed planowanym terminem rozpoczęcia. Pracodawca nie ma prawa odmówić, jeśli wniosek został zgłoszony w sposób określony przepisami oraz we wskazanym terminie.

 

Prawo do części urlopu macierzyńskiego

Urlop macierzyński trwa 20 tygodni, z tego bezwzględnie pierwsze 14 tygodni przysługuje wyłącznie matce, a pozostałymi 6 tygodniami rodzice mogą się podzielić. Składając wniosek o część urlopu macierzyńskiego, ojciec zobligowany jest dostarczyć pisemną informację o okresie, o który się ubiega, informację o okresie wykorzystanym przez matkę dziecka, a także deklarację potwierdzającą rezygnację matki z pozostałej części urlopu macierzyńskiego. Obowiązkowo również należy okazać dokument potwierdzający narodziny dziecka.

Urlop ten udzielany jest na pełne tygodnie i nie można go dzielić na części. W czasie urlopu ojcu przysługuje wynagrodzenie w takim wymiarze, jak matce, czyli 100% średniego wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy, jeśli matka nie będzie korzystała z urlopu rodzicielskiego lub 80%, jeśli matka zdecyduje się skorzystać z urlopu rodzicielskiego.


Urlop rodzicielski

Po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego matka lub ojciec mogą powrócić do pracy, lub zdecydować się na skorzystanie z urlopu rodzicielskiego: do 32 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie) lub 34 tygodni (w przypadku urodzenia bliźniaków). Urlopem tym rodzice mogą się podzielić. Udziela się go jednorazowo lub maksymalnie w czterech częściach, najpóźniej do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat.

Należy pamiętać, że decyzję o skorzystaniu z pełnego wymiaru urlopu rodzicielskiego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim trzeba podjąć już w ciągu trzech tygodni po porodzie, składając pisemny wniosek z deklaracją okresu, o który się wnioskuje. W sytuacji, gdy udzielany jest w częściach przypadających jedna po drugiej, każda z tych części nie może być krótsza niż 8 tygodni. W sytuacji narodzin jednego dziecka pierwsza część nie może być krótsza niż 6 tygodni.

Jest to urlop płatny, ale jeśli wykorzystany jest w jednej części, to rodzicowi należy się 80% wymiaru wynagrodzenia, a jeśli w kilku częściach, to 100% za pierwsze 6 tygodni i po 60% za pozostałe tygodnie.

 

Prawo do korzystania z urlopu wychowawczego

Pracownik/ojciec zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Wymiar tego urlopu wynosi do 36 miesięcy. Udziela się go na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat – maksymalnie w 5 częściach. Ten urlop ma jedną wadę – jest bezpłatny.

Co ważne, wyłączne prawo do jednego miesiąca urlopu wychowawczego (w ramach 36-miesięcznego wymiaru) przysługuje każdemu z rodziców. Nie można go zatem przenieść na drugiego z rodziców lub opiekunów dziecka. Skorzystanie przez rodzica lub opiekuna z urlopu wychowawczego w wymiarze miesiąca zmniejsza liczbę pozostałych do wykorzystania części tego urlopu.

 

Zwolnienie od pracy z tytułu wychowywania dziecka do lat 14

Kolejnym uprawnieniem rodziców z grupy „dzielonych” jest wynikające z art. 188 K.P. prawo do 2 dni zwolnienia od pracy w danym roku kalendarzowym w związku z wychowywaniem przynajmniej jednego dziecka do lat 14. Co ciekawe, to sami rodzice mogą decydować, czy chcą wykorzystać je w dniach (2 dni), czy w godzinach (16 godzin). Za czas takiego zwolnienia pracownik zachowuje pełne prawo do wynagrodzenia.

W przypadku, gdy oboje rodzice dziecka są zatrudnieni, z uprawnienia do zwolnienia od pracy w pełnym wymiarze może korzystać tylko jedno z nich. Ministerstwo Rodziny nie widzi natomiast przeszkód prawnych, aby rodzice dziecka mogli dzielić się tym uprawnieniem, np. 1 dzień lub 8 godzin przypada ojcu, a drugi dzień lub 8 godzin – matce dziecka. Za czas takiego zwolnienia pracownik zachowuje pełne prawo do wynagrodzenia.

 

Obniżenie wymiaru czasu pracy

Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć pracodawcy pisemny wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy (etatu) w okresie, w którym mógłby on korzystać z takiego urlopu. Pracownik powinien wystąpić z takim wnioskiem na 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy, a pracodawca jest zobowiązany go uwzględnić. Warto też wiedzieć, iż  obniżenie etatu wiąże się z ochroną zatrudnienia na okres do 12 miesięcy od dnia złożenia ww. wniosku. Regulowane jest to w art. 186 kodeksu pracy.

 

Kiedy rodzic nie może być zatrudniany bez swojej zgody?

Kolejnym uprawnieniem, którym rodzice mogą się dzielić, czyli przysługuje ojcu lub matce, jest zapis art. 178 § 2 kodeksu pracy. Określa on, iż pracodawca nie może zatrudniać pracownika bez jego zgody w godzinach nadliczbowych, porze nocnej, tzw. przerywanym systemie czasu pracy, ani delegować go poza stałe miejsce pracy. Dotyczy to rodziców opiekujących się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia.

Możliwości, jakie ustawodawca daje ojcom chcącym aktywnie włączyć się w wychowanie dzieci, jest naprawdę wiele. W zależności od liczby urodzonych dzieci, przysposobienia, czy ich stanu zdrowia poszczególne opcje mogą się od siebie różnić. Warto wówczas sięgnąć do przepisów lub zapytać o radę w dziale kadr.

Czy podobał Ci się artykuł?

Podziel się nim z innymi!

Czy ten artykuł był dla Ciebie przydatny?

Chcesz otrzymać więcej podobnych artykułów?

Zapisz się i otrzymuj więcej artykułów na temat “Prawo pracy”

Ta witryna jest chroniona przez reCAPTCHA i obowiązuje ją polityka prywatności Google oraz Warunki korzystania z usług.

Więcej postów
Jak radzić sobie z deficytami kadrowymi na stanowiskach fizycznych Jak radzić sobie z deficytami kadrowymi na stanowiskach fizycznych

Jak radzić sobie z deficytami kadrowymi na stanowiskach fizycznych

Planowanie zatrudnienia

9 sposobów na radzenie sobie z niedoborem kadry na stanowiskach fizycznych. Sprawdź, jak możesz uzupełnić braki kadrowe pracowników produkcyjnych i fizycznych.

Planujesz digitalizację procesów HR? Planujesz digitalizację procesów HR?

Planujesz digitalizację procesów HR?

HR Tech

Jak zaplanować cyfryzację procesów HR by przebiegła bez problemowo? Digitalizacja HR w 6 krokach. Sprawdź!

Trzy priorytety HR, które pomogą zbudować przewagę rynkową firmyTrzy priorytety HR, które pomogą zbudować przewagę rynkową firmy

Trzy priorytety HR, które pomogą zbudować przewagę rynkową firmy

Trendy HR

Trzy elementy HR które pozwolą Ci zdobyć przewagę konkurencyjną! Ekspertka Trenkwalder, Ewelina Glińska - Kołodziej wyjaśnia, jak w praktyce przeprowadzić transformację HR.

Media społecznościowe

Śledź nas, aby być na bieżąco

Regularnie publikujemy nowe ciekawe oferty pracy, porady i poszukujemy talentów.

Trenkwalder @
iconiconiconiconiconicon